از پاکسازی کبدچرب تا لاغری

• کبد چرب چیست؟

  کبد چرب که با نام استئاتوز کبدی نیز شناخته می شود بیماری شایعی است و زمانی که چربی های اضافه در کبد انباشته شود اتفاق می افتد. کبد عضوی ضروری برای بدن است که دارای عملکردهای متعدد حمایت کننده از زندگی می باشد. کبد به حذف سموم کمک می کند و پروتئین گوارشی صفرا تولید می کند. یک کبد سالم دارای مقدار کمی چربی است. اما در صورتی که چربی به 5 الی 10 درصد وزن کبد برسد مشکل ساز می شود.

  علایم کبد چرب 

  
  

  شناسایی به هنگام ابتلا به بیماری کبد چرب بسیار مهم است چون این بیماری را می توان با شناخت علائم و نشانه های آن مثل همه بیماری ها درمان کرد. رایج ترین علائم ابتلا به کبد چرب عبارتند از:

  درد معده و درد شکم
  بی اشتهایی
  بی حالی و ضعف
  حالت تهوع
  اسهال
  تورم پاها، دست ها، مچ و شکم
  خارش شدید پوست
  یرقان به طوری که پوست و چشم ها به زردی می گرایند
  قرمزی کف دست ها
  ضعف عضلات
  مشکلات حافظه و یادگیری
  اختلال در خواب
  تغییر در خلقیات
  خونریزی داخلی
  خونریزی از بینی
  تب و لرز

عوامل ایجاد کبد چرب

بیماری کبد چرب وقتی اتفاق می افتد که چربی بیشتری در بدن تولید شود یا متابولیزه چربی به اندازه موردنیاز صورت نگیرد. کبد چرب در اثر مصرف الکل که اصلی ترین علت ایجاد آن به شمار می رود، ایجاد می شود. اما ممکن است در اثر عوامل دیگری مثل چاقی نیز بروز کند. عوامل متعددی در ایجاد کبد چرب نقش دارند که شامل موارد زیر می شوند:

1. چاقی

چاقی و اضافه‌وزن از عوامل مهم ابتلا به کبد چرب است. عوارض چاقی مفرط علاوه بر کبد چرب با بیماری‌های دیگر مانند بیماری قلبی، سرطان و دیابت نوع 2 نیز ارتباط دارد. امروزه باتوجه‌به سبک زندگی و رژیم‌های غذایی ناسالم، چاقی به یک معضل تبدیل شده است. علاوه بر غذاهای ناسالم، عواملی مانند استرس، خواب ناکافی، مشکلات هورمونی و عدم فعالیت کافی در اضافه‌وزن تاثیر دارند.

اگر شاخص توده بدنی (BMI) شما بین 25 تا 30 است، دچار اضافه‌وزن هستید و اگر بالای 30 است، چاق محسوب می‌شوید. سعی کنید با رژیم غذایی سالم و ورزش روزانه وزن خود را پایین بیاورید. کاهش وزن در پیشگیری از کبد چرب تاثیر بسیار زیادی دارد.

2. چربی اضافی شکم

همان‌طور که گفتیم چاقی در ابتلا به بیماری‌های مختلف از جمله کبد چرب تاثیر زیادی دارد. طبق تحقیقات انجام شده افرادی که چربی اضافی در اطراف شکم و پهلو دارند، بیشتر از دیگر افراد چاق در خطر ابتلا به کبد چرب هستند و این مشکل می‌تواند دلیل کبد چرب باشد. به همین دلیل لازم است سایز دور شکم خود را کاهش دهید.

3. ابتلا به دیابت نوع 2

دیابت نوع 2 بیماری مزمنی است که باعث افزایش قند خون می‌شود. در این بیماری بدن به هورمون انسولین پاسخ نمی‌دهد. انسولین گلوکز را برای تامین انرژی به سلول‌ها می‌رساند. در مراحل پیشرفته دیابت نوع 2 بدن به‌اندازه کافی انسولین نساخته و گلوکز در خون تجمع پیدا می‌کند.

ابتلا به دیابت نوع 2 معمولا ژنتیکی بوده و گاهی چاقی هم در ابتلا به آن تاثیر دارد. این بیماری می‌تواند علت کبد چرب و از ریسک فاکتورهای این عارضه باشد. اگر دچار علایم دیابت مانند کمبود انرژی، تشنگی بیش از حد، تکرر ادرار یا تاری دید هستید، حتما برای بررسی بیماری دیابت به پزشک مراجعه کنید.

4. مقاومت به انسولین

انسولین هورمونی است که از پانکراس ترشح می‌شود. گاهی به دلایل مختلفی سلول‌های بدن پاسخ درستی به انسولین نمی‌دهند. این موضوع باعث افزایش فعالیت پانکراس برای تولید بیشتر انسولین می‌شود. در نتیجه هورمون انسولین در خون افزایش پیدا کرده که به آن هیپرانسولینمی می‌گویند. با پیشرفت بیماری پانکراس آسیب دیده و تولید انسولین کاهش پیدا می‌کند.مقاومت به انسولین بیماری شایعی است که حدود 9% جمعیت در سراسر جهان به آن مبتلا هستند. این بیماری احتمال ابتلا به کبد چرب را افزایش می‌دهد. پرخوری، عدم تحرک و افزایش وزن از دلایل اصلی ابتلا به این بیماری هستند. اگر علت کبد چرب مقاومت به انسولین باشد، باید داروهای لازم تجویز شود.

5. مصرف الکل

مصرف بیش از حد الکل باعث ابتلا به کبد چرب الکلی می‌شود. افرادی که اعتیاد به مشروبات الکلی دارند، در معرض خطر ابتلا به کبد چرب و نارسایی کبد هستند. کبد بیشتر الکل را تجزیه کرده و از بدن خارج می‌کند. اما فرآیند تجزیه باعث تولید مواد مضر می‌شود. این مواد به سلول‌های کبد آسیب رسانده و باعث التهاب این اندام می‌شود. این بیماری در نهایت می‌تواند به هپاتیت الکلی و سیروز تبدیل شود.

6. مصرف داروهای خاص

مصرف برخی داروها می‌تواند عوارض جدی داشته باشد. به همین دلیل برای مصرف طولانی‌مدت حتما باید با پزشک مشورت کنید. داروهای تجویزی مانند آمیودارون، دیلتیازم، تاموکسیفن و استروئیدها می‌توانند خطر ابتلا به کبد چرب را افزایش دهند.

7. کلسترول بالا

کلسترول بالا یکی از بیماری‌های شایع به‌ویژه در مناطق پیشرفته است. زمانی که مقدار این چربی در خون افزایش پیدا می‌کند، در دیواره‌های رگ‌های خونی جمع شده و باعث تشکیل پلاک می‌شود. این پلاک‌ها به مرور زمان بزرگ شده و مسیر جریان خون را مسدود می‌کنند.

یک نوع از کلسترول بالا خانوادگی بوده و ژن‌های آن به ارث می‌رسند. اما نوع دیگر آن اکتسابی بوده و شرایطی مانند سبک زندگی، بیماری‌های زمینه‌ای و داروهای مصرفی در ابتلا به آن تاثیر دارند. بالا بودن کلسترول در آزمایش خون خطرناک بوده و باید برای درمان اقدام کرد. زیرا این عارضه می‌تواند علت کبد چرب باشد.

8. سطح بالای تری گلیسیرید در خون

چربی خون چیست؟ بالا رفتن چربی خون از جمله تری گلیسیرید می‌تواند احتمال ابتلا به کبد چرب را بالا ببرد. این بیماری می‌تواند ارثی باشد. اما سبک زندگی امروزی شامل رژیم غذایی ناسالم و فعالیت بدنی بسیار کم از جمله دلایل بالا رفتن تری گلیسیرید در خون است. اگر سطح تری‌گلیسیرید خون شما بالا است، باید سبک زندگی خود را تغییر دهید. زیرا این بیماری می‌تواند علت کبد چرب، سکته مغزی یا حمله قلبی باشد.

9. زنان باردار

کبد چرب در بارداری جزء بیماری‌های نادر اما جدی است. برخی خانم‌ها در دوره بارداری دچار این بیماری می‌شوند. علت دقیق آن مشخص نیست. در حالت طبیعی تری گلیسیرید و اسیدهای چرب در کبد تجزیه می‌شوند. اما در بدن برخی خانم‌ها در دوران بارداری چربی بیش از حد تولید شده و در سلول‌های کبد و اطراف آن تجمع پیدا می‌کند.کبد چرب در بارداری می‌تواند عوارض جدی برای مادر و جنین داشته باشد. این بیماری احتمال فشارخون بارداری، خونریزی پس از زایمان و زایمان زودرس را افزایش می‌دهد.اگر در خانواده خود سابقه کبد چرب دارید یا در بارداری دچار علائم مشکوکی شده‌اید، حتما به متخصص زنان اطلاع دهید و برای انجام آزمایش‌های لازم به متخصص گوارش و کبد مراجعه کنید.

آیا بالا بودن آنزیم های کبدی در بارداری خطرناک است؟ ممکن است این فاکتور در آزمایش نشانه کبد چرب باشد و حتما باید به طور دقیق بررسی شود.

10. سندروم متابولیک

5 گروه از بیماری‌ها و عوامل خطر باعث ایجاد سندروم متابولیک می‌شوند. این 5 عامل شامل فشارخون بالا، مقاومت به انسولین، چربی دور کمر، سطح بالای تری گلیسیرید و سطح پایین کلسترول خوب می‌شود. اگر فقط دچار یکی از این عوامل هستید، سندروم متابولیک ندارید. اما احتمال ابتلا به آن بالا است. اما وجود سه یا بیشتر از این عوامل نشانه ابتلا به سندروم متابولیک است. سندروم متابولیک بسیار شایع بوده و در ایالات متحده آمریکا حدود 40٪ از افراد بالای 50 سال به آن مبتلا هستند. این بیماری با چاقی رابطه مستقیم داشته و احتمال ابتلا به بیماری‌های کبد چرب غیرالکلی، دیابت، حمله قلبی و سکته را افزایش می‌دهد. این عارضه می‌تواند علت کبد چرب باشد.

11. عدم تحرک کافی

یکی از دلایل افزایش ابتلا به کبد چرب عدم تحرک کافی است. نشستن طولانی و انجام ندادن ورزش روزانه باعث ابتلا به بیماری‌های مختلف از جمله کبد چرب غیرالکلی می‌شود. تحقیقاتی در سال 2015 نشان داد که ابتلا به کبد چرب در میان افرادی که مدت زمان طولانی نشسته و فعالیت بدنی بسیار کمی دارند، بیشتر است.

12. سوء تغذیه

در عارضه سوءتغذیه مصرف، جذب، پردازش و ذخیره مواد مغذی بسیار کاهش پیدا می‌کند. در نتیجه نیازهای متابولیک بدن تغییر کرده و اختلالاتی در کبد ایجاد می‌شود. با وجود این شرایط انتقال تری گلیسیرید به خارج از کبد دچار مشکل شده و چربی در سلول‌های کبد جمع می‌شود. 

13. ژنتیک

ابتلا به کبد چرب می‌تواند ارثی باشد و ژن آن بین اعضای خانواده منتقل شود. البته هنوز ژن مربوط به این بیماری ناشناخته است. مشکلات ژنتیکی در برخی افراد باعث می‌شود، به تجمع چربی در کبد حساسیت بیشتری نشان دهند. حدود 30% از تفاوت‌های تجمع چربی در کبد مربوط به همین جهش‌های ژنتیکی می‌شود. این جهش‌ها گاهی دلیل کبد چرب هستند.

14. آپنه خواب

افرادی که دچار آپنه انسدادی خواب هستند، ممکن است دچار مقاومت به انسولین شوند. همچنین التهاب در این افراد شیوع بیشتری دارد. به همین دلیل احتمال ابتلا به کبد چرب غیرالکلی در این افراد بیشتر می‌شود. چاقی و ابتلا به سندروم متابولیک در کنار آپنه خواب می‌توانند بیماری کبد چرب را تشدید کنند (آپنه انسدادی خواب چیست؟). 

15. رژیم غذایی و وضعیت دستگاه گوارش

رژیم غذایی در ابتلا به انواع بیماری‌ها از جمله کبد چرب تاثیر زیادی دارد. امروزه به دلیل مصرف زیاد غذاهای سرخ‌شده، فست‌فود، گوشت قرمز، نوشابه‌های گازدار، انواع غذاها با قندهای افزوده و شیرینی‌جات ابتلا به کبد چرب افزایش پیدا کرده است. برای پیشگیری و کنترل کبد چرب باید مصرف میوه و سبزیجات تازه افزایش پیدا کند. گیاهان پر فیبر مانند حبوبات و غلات کامل در کنترل این بیماری توصیه می‌شوند.

اگر دچار کبد چرب هستید یا جز کسانی هستید که بیشتر به کبد چرب مبتلا می‌شوند، می‌توانید برای داشتن رژیم غذایی سالم با متخصص تغذیه مشاوره داشته باشید.

16. سندروم تخمدان پلی کیستیک

در خانم‌های مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک میزان ابتلا به کبد چرب شیوع زیادی دارد. عدم تعادل هورمونی در این بیماران علاوه بر مشکلات تخمک‌گذاری و باروری باعث چاقی و مقاومت به انسولین می‌شود. این دو عامل تاثیر بسیار زیادی در اختلالات کبد دارند. به همین دلیل بیماران مبتلا به سندروم تخمدان پلی‌کیستیک باید به رژیم غذایی و تناسب‌اندام خود توجه ویژه‌ای داشته باشند. اگر علائم تنبلی تخمدان دارید، حتما به پزشک مراجعه کنید.

17. تیروئید کم کار

یکی از عوارض کم کاری تیروئید کبد چرب است. هورمون تیروئید در متابولیسم بدن و میزان مصرف چربی تاثیر دارد. تحقیقات در رابطه با این بیماری نشان داده است که اگر کم کاری تیروئید درمان نشود، می‌تواند مشکلاتی در عملکرد کبد ایجاد کند. کبد و تیروئید ارتباط مستقیمی با هم دارند. کبد در متابولیسم هورمون تیروئید نقش دارد. از طرفی هورمون‌های تیروئید هم روی عملکرد کبد و متابولیسم بیلی‌روبین تاثیر می‌گذارند.

روش های درمان کبد چرب

درمان کبد چرب به میزان پیشرفت آن بستگی دارد. همواره پزشکان توصیه می کنند در مرحله نخست وزنتان را کاهش دهید. اگر بیماری در مراحل اولیه قرار دارد رژیم غذایی و پرهیز از مصرف الکل می توان عملکرد کبد را به حالت طبیعی برگرداند. اگر به کبد چرب غیر الکی مبتلا هستید توجه داشته باشید همه رژیم ها و مکمل ها برای کبد خوب نیستند و قبل از استفاده باید حتما با پزشک مشورت کنید.

استفاده از چربی های غیر اشباع مانند آجیل، آووکادو و روغن زیتون

آب پنیر

چای سبز

قهوه، سبزیجات، ماهی، بلغور جو دوسر، گردو، دانه آفتابگردان، سیر، کلم، چغندر و...

وزنتان را کاهش دهید

میوه های تازه بخورید

فعال باشید

به طور منظم ورزش کنید

خودداری از مصرف غذاهای حاوی قندهای اضافه

در این مقاله در مورد کبد چرب و راههای پیشگیری و درمان آن صحبت شد. لاغری و تناسب اندام یکی از موثرترین راههای پیشگیری و درمان کبد چرب میباشد. فیتسا دقیق ترین و بروز ترین برنامه غذایی را در اختیار شما میگذارد . شما میتوانید از طریق لینک زیر برنامه تغذیه رسیدن به تناسب اندام خود را دریافت کنید : 

برای دریافت رژیم کلیک کنید